Kto może udzielać chrztu?

20 stycznia, 2024

Zgodnie z kanonem 861§1 Kodeksu Prawa Kanonicznego chrztu udziela biskup, prezbiter lub diakon. Dalej kanon stanowi, że w sytuacji nieobecności szafarza zwyczajnego (czyli trzech wcześniej wymienionych) lub przeszkody (choroba) chrztu godziwie (czyli tu: odpowiednio, słusznie, zasadnie) udziela katechista (to starożytna posługa przekazywania wiary zastrzeżona dla świeckich) albo inna osoba świecka wyznaczona przez ordynariusza miejsca. Te sytuacje – egzotyczne w polskiej rzeczywistości – są realizowane na terenach krajów misyjnych lub w sytuacjach konfliktów zbrojnych lub izolacji spowodowanych skutkami kataklizmów naturalnych. W przypadku konieczności (np. w niebezpieczeństwie śmierci), gdy nie ma katechisty ani osoby wyznaczonej do bycia szafarzem chrztu na danym terenie, każdy człowiek może ważnie ochrzcić, jeśli tylko „kieruje się właściwą intencją”. Kanon 861§2 nie wprowadza, lecz opisuje/deklaruje to znane od starożytności (św. Augustyn z Hippony) nauczanie Kościoła, o którym szerzej, choć nadal zwięźle można przeczytać w Katechizmie Kościoła Katolickiego w numerze 1256 «W razie konieczności może ochrzcić każda osoba, nawet nieochrzczona, mająca wymaganą intencję, używając trynitarnej formuły chrzcielnej. [„NN ja Ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego”, z trzykrotnym polaniem (ew. zanurzeniem) czystą, wodą, tzw. naturalną, bez domieszek]. Wymagana intencja polega na tym, aby chcieć uczynić to, co czyni Kościół, gdy chrzci. Kościół widzi uzasadnienie tej możliwości w powszechnej woli zbawczej Boga oraz konieczności chrztu do zbawienia». Do obowiązków biskupów zarządzających diecezją należy prowadzenie kursów/ szkoleń dla wiernych pracujących w ośrodkach i instytucjach (szpitalach, hospicjach, w Wojsku, w Straży Pożarnej itp.) odnośnie wiedzy i umiejętności prawidłowego udzielenia chrztu w sytuacji konieczności.