Jakie są prawa rodziców chrzestnych?

20 stycznia, 2024

Rodzic chrzestny nie ma realnych praw, które mógłby egzekwować powołując się na kodeks prawa kanonicznego, ani na prawo obowiązujące w Polsce. Trzeba zatem zwrócić uwagę, że w przypadku śmierci rodziców biologicznych lub ich niemożności pełnienia opieki nad dzieckiem chrzestny – z samego faktu bycia chrzestnym – nie dzierży w prawie polskim uprawnienia do przejęcia „w pierwszej kolejności” opieki nad małoletnim. W ustawodawstwie kościelnym prawa do wszechstronnego wychowania (i odpowiadające im obowiązki) posiadają wyłącznie rodzice (kanony 226 §2 i 1136 KPK). Jego prawa mają charakter moralny w stosunku do dziecka. Natomiast rodzic chrzestny ma do wypełnienia zadania przyjmując na siebie rolę towarzysza w rozwoju wiary nowo ochrzczonego. Zadaniem rodzica chrzestnego jest:
1. jeśli przyjmującym chrzest jest osoba dorosła – wprowadzenie w misterium chrześcijaństwa; a następnie towarzyszenie nowo ochrzczonemu w dalszym rozwoju jego wiary. Chrzestny staje się „adwokatem w wierze” nowo ochrzczonego, stąd łacińskie pierwotne słowo patronus (adwokat i pełnomocnik procesowy) dla chrzestnego.
2. W przypadku chrztu dziecka – w trakcie liturgii chrztu chrzestni, tak jak i rodzic/rodzice „przedstawiają” dziecko, czyli przychodzą z nim do kościoła i proszą o chrzest tego dziecka powołując się na własną wiarę (nie wiarę dziecka, bo ono jeszcze nie ma świadomości wiary). Rodzice i chrzestni powinni być obecni na liturgii chrztu, gdyż przedkładają fizycznie dziecko do ochrzczenia (przy czym kwestia tego, kto trzyma dziecko w momencie chrztu należy do zróżnicowanych zwyczajów lokalnych i nie należy do spraw związanych ani z ważnością, ani z godziwością chrztu). Służy temu sformalizowany dialog, który odbywa się między szafarzem chrztu a rodzicami i chrzestnymi. Po chrzcie zadaniem rodzica chrzestnego jest pomoc rodzicom w chrześcijańskim wychowaniu dziecka i wraz z rozwojem intelektualnym, emocjonalnym i kulturalnym wspieranie w sukcesywnej realizacji obowiązków chrześniaka wynikających z wiary (kanon 872 Kodeksu Prawa Kanonicznego).