Czy ksiądz może odmówić zaświadczenia potwierdzającego chrzest i bierzmowanie? Czy muszę podawać powód do czego potrzebuje takich dokumentów?

Akt chrztu i świadectwo chrztu są dokumentami poświadczającym fakt ochrzczenia. Wydanie tych dokumentów odbywa się na prośbę osoby ochrzczonej lub jej rodziców. Na wniosek proboszcz lub osoby przez niego upoważnione mają prawo wydać odpis metryki chrztu. Ale! Prawo kanoniczne w interpretacji swoich przepisów nie opiera się tylko na suchej literze prawa, lecz również na kwestiach moralnych i one mają równy wpływ na jego stosowanie jak paragrafy. Zatem proboszcz ma prawo także nie wydać takiego dokumentu, ponieważ Kościół ma obowiązek np. dopilnowania, aby chrzestny był w stanie wypełnić deklarację o wspomaganiu ochrzczonego (w przypadku chrztu dziecka, także rodziców biologicznych) we wzroście w wierze katolickiej.
Zaświadczenie wygląda następująco:

Awers:

Zaświadczenie

(Imię i nazwisko, adres) jest wierzącym i praktykującym katolikiem i może być dopuszczony do godności ojca chrzestnego, stosownie do wymogów kan. 872 i 874 KPK.

Podpis spowiednika; Podpis proboszcza

Rewers:

Kodeks Prawa Kanonicznego (wypis)

Kan. 872. Przyjmujący chrzest powinien mieć, jeśli to możliwe, chrzestnego. Ma on dorosłemu towarzyszyć w chrześcijańskim wtajemniczeniu, a dziecko wraz z rodzicami przedstawiać do chrztu oraz pomagać, żeby ochrzczony prowadził życie chrześcijańskie odpowiadające przyjętemu sakramentowi i wypełniał wiernie złączone z nim obowiązki.

Kan. 874. § 1. Do przyjęcia zadania chrzestnego może być dopuszczony ten, kto:

1° jest wyznaczony przez przyjmującego chrzest albo przez jego rodziców, albo przez tego, kto ich zastępuje, a gdy tych nie ma, przez proboszcza lub szafarza chrztu, i posiada wymagane do tego kwalifikacje oraz intencję pełnienia tego zadania;

2° ukończył szesnaście lat, chyba że biskup diecezjalny określił inny wiek albo proboszcz lub szafarz jest zdania, że słuszna przyczyna zaleca dopuszczenie wyjątku;

3° jest katolikiem, bierzmowanym i przyjął już sakrament Najświętszej Eucharystii oraz prowadzi życie zgodne z wiarą i odpowiadające funkcji, jaką ma pełnić;

4° jest wolny od jakiejkolwiek kary kanonicznej, zgodnie z prawem wymierzonej lub deklarowanej;

5° nie jest ojcem lub matką przyjmującego chrzest.

• 2. Ochrzczony, należący do niekatolickiej wspólnoty kościelnej, może być dopuszczony tylko razem z chrzestnym katolikiem i to jedynie jako świadek chrztu.

Taka konstrukcja druków, na których wydaje się zaświadczenie sugeruje celowość ich wydawania.

Można sobie wyobrazić sytuację, że ktoś wiedząc, że ma przeszkodę np. w postaci życia w długotrwałym konkubinacie, będzie żądała od proboszcza wydania zaświadczenia jednocześnie przemilczając fakt, że jest to zaświadczenie potrzebne do bycia chrzestnym. Taka osoba może być świadoma, że jeśli poda powód, dla którego chce uzyskać zaświadczenie, wówczas okaże się, że jest to niemożliwe, dlatego chciałaby uniknąć odmowy i jakoś „ominąć system”.

Wobec takich, nawet hipotetycznych sytuacji, wydaje się uzasadnionym fakt, że proboszcz może odmówić wydania zaświadczenia w imię moralnej odpowiedzialności dopilnowania, by nie doszło do nadużycia, a może nawet pośredniego złamania przez niego prawa kanonicznego. Jeśli nie ma pewności, że wydane przez niego zaświadczenie nie posłuży do nadużyć wówczas może mieć miejsce odmowa.

I jeszcze kilka formalności.
Świadectwo chrztu i kopia aktu chrztu mogą zostać wydane wyłącznie osobom, których akt dotyczy, jeżeli są pełnoletnie, oraz, w przypadku aktu osób małoletnich, ich rodzicom lub prawnym opiekunom. Inne osoby mogą je otrzymać wyłącznie na podstawie pełnomocnictwa, z podanymi danymi umożliwiającymi weryfikację lub potwierdzone notarialnie, udzielonego przez osoby, które dokument chcą uzyskać.

Skrócone świadectwo chrztu do Pierwszej Komunii św. i bierzmowania wydawane są nieodpłatnie, co nie wyklucza złożenia dobrowolnej ofiary. Koszty związane ze sporządzeniem i wydaniem kopii i świadectwa chrztu (w innym celu niż wspomniany wyżej), małżeństwa lub zgonu ponosi osoba wnioskująca o ich wydanie.